First Time Voter หนึ่งพลังขับเคล่ือนทางการเมือง

เรื่อง: กฤติกา บุญมี /นางสาวพิมศิริ รินคำ

ประเทศไทยห่างหายจากการเลือกต้ังเป็นเวลากว่า ๘ ปี ต้ังแต่ปี ๒๕๕๔ จากสถิติของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ระบุว่าจําานวนของผู้มีสิทธิ เลือกต้ังครั้งแรก หรือท่ีเรียกว่า First Time Voter มีจําานวนมากถึง ๗.๓ ล้านคน สว่นใหญเ่ปน็นกัศกึษาและวยัทาํางานตอนตน้ความคดิและทศันคตทิางการเมอืง ของกลุ่มนี้ มีความแตกต่างไปจากคนรุ่นก่อนอย่างชัดเจน และช่องทางการรับรู้ ข้อมูลข่าวสารก็แตกต่างไปด้วยเช่นกัน การเลือกต้ังคร้ังนี้จึงทําาให้เกิดความหวัง ของประชาชนที่ต้องการให้ประเทศมีการเปลี่ยนแปลง

ความคาดหวังต่อผู้มีสิทธิลงคะแนนเสียงเลือกต้ังคร้ังแรกในการเลือกตั้งที่ ผ่านมาของประเทศไทยเป็นไปในลักษณะของปรากฏการณ์ Swing Vote หรือ การท่ีผู้มีสิทธิยังไม่ตัดสินใจว่าจะเลือกผู้สมัครจากพรรคการเมืองใด เป็นพวก โลเล ไม่สามารถคาดเดาผลจากกลุ่มคนเหล่านี้ได้ และมักถูกมองข้ามจาก พรรคการเมืองในการสร้างนโยบายและการเอื้อผลประโยชน์ให้แก่คนกลุ่มน้ี เนื่องจากการรับรู้ข่าวสารต้องผ่านสื่อกระแสหลักเท่าน้ัน เช่น โทรทัศน์ วิทยุ เปน็ ตน้ โดยสว่ นใหญพ่ รรคการเมอื งจะมเี ปา้ หมายทเ่ี นน้ กลมุ่ ประชากรชนชนั้ ลา่ ง ที่มีสัดส่วนจําานวนมากกว่า แต่การเลือกตั้งที่เพิ่งผ่านพ้นไปนี้ ไม่สามารถใช้คาด เดาได้เช่นเดิมอีกต่อไป เนื่องจากรูปแบบโครงสร้างสังคมท่ีมีการเปลี่ยนแปลงไป โดยสื่อสังคมออนไลน์เข้ามามีอิทธิพลในสังคมไทยมากข้ึน จากสถิติของ สําานักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) หรือ ETDA (เอ็ตด้า) กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ได้ให้ข้อมูลการใช้อินเทอร์เน็ต และโซเชียลมีเดีย ปี ๒๕๖๑ กลุ่มคนที่มีอายุน้อยกว่า ๑๘ ปี ไปจนถึง ๓๗ ปี ครองแชมปก์ ารใชง้ านอนิ เทอรเ์ นต็ สงู ทสี่ ดุ โดยมกี ารใชง้ านเฉลยี่ สงู ถงึ ๑๐ ชวั่ โมง ๒๒ นาที ในวันธรรมดา และเพิ่มเป็นเกือบ ๑๒ ชั่วโมงในวันหยุด ซึ่งสื่อออนไลน์ เป็นสื่อที่ได้รับความนิยมมากที่สุดถึงร้อยละ ๙๓.๖๔ ซึ่งกลุ่ม First Time Voter คือกลุ่มคนที่อยู่ในช่วงอายุดังกล่าว การประเมินผลจึงเปลี่ยนแปลงไป แม้ว่าหัว คะแนนกลุ่มนี้จะเสพสื่อจําานวนมาก หลากหลายช่องทาง มองเห็นความ เปลี่ยนแปลงของกิจกรรมทางการเมืองตลอดเวลา แต่ทิศทางในการตัดสินใจ กลับไปในทิศทางเดียวกัน ถือได้ว่าหากครองใจคนเหล่านี้ได้ อาจมีแนวโน้มที่ ได้รับคะแนนแบบเหมากลับมา

ความน่าสนใจของ First Time Voter จําานวนกว่า ๗.๓ ล้านคน ที่มีทั้งระดับ อุดมศึกษาและคนวัยทําางาน ท่ีสามารถเลือกสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ไปนั่งในสภาได้ถึง ๗๐-๘๐ คน เห็นได้ว่าไม่ใช่สัดส่วนคะแนนส่วนใหญ่ที่เป็นเป้า หมายของพรรคการเมือง แต่คนกลุ่มนี้คือคนรุ่นใหม่ ที่มีการเคลื่อนไหวทางการ เมืองเพิ่มมากขึ้น โดยใช้ส่ือสังคมออนไลน์เป็นเคร่ืองมือในการบริโภคส่ือ การ สร้างและรวมกลุ่มสามารถทําาได้ง่าย ในสภาวะท่ีสังคมเริ่มเปลี่ยนไป ทําาให้กลุ่ม คนเหล่านี้มีบทบาทเป็นนักข่าวในเวลาเดียวกัน ทุกคนสามารถสร้างพ้ืนท่ีส่ือใน โลกออนไลน์ได้ แสดงให้เห็นว่าพ้ืนท่ีการต่อสู้ของข้อมูลข่าวสารไม่ได้ถูกจําากัด แค่ส่ือกระแสหลักอีกต่อไป

First Time Voter ยังไม่เคยมีประสบการณ์ในการเลือกตั้งมาก่อน ถือว่ามี ความบริสุทธิ์ทางการเมือง พรรคการเมืองเกิดใหม่ก็เช่นกัน ทั้งคู่จึงมาพร้อมกับ การเริ่มต้นบทบาทใหม่ ตอนน้ีพรรคการเมืองใหม่มีการสร้างภาพลักษณ์ของตัว เอง ทั้งลักษณะการแต่งกาย วิธีพูดแสดงทัศนคติบนเวที กอปรกับจุดมุ่งหมาย ท่ีชัดเจน การมีจุดยืนท่ีสามารถป่าวประกาศได้อย่างตรงไปตรงมา และภาพ ลักษณ์เหล่าน้ีเริ่มทําางานกับความรู้สึกของคนที่เสพส่ือ น่ันคือคนรุ่นใหม่ ทําให้

คนรุ่นใหม่เริ่มปฏิบัติตัวคล้ายการเป็นแฟนคลับต่อดารานักแสดงคนหน่ึง แต่มี ความรุนแรงกว่า นั่นก็คือสามารถทําาให้คนรุ่นใหม่ก้าวไปสู่ความจงรักภักดี (Royalty) ต่อพรรคการเมืองท่ีตนช่ืนชอบ ที่เกิดจากการสร้างความนิยมพื้นฐาน ผา่นระบบกลไกตลาดทวั่ไปจงึนาําไปสคู่วามจงรกัภกัดดีงัทก่ีลา่วมาโดยลกัษณะ ความนิยมชมชอบในตัวนักการเมือง หรือพรรคการเมือง จะนําาไปสู่การเป็นแบบ อย่าง (Role model) รวมถึงจะพยายามรับรู้ว่าใครเป็นมิตรแท้หรือศัตรูกับคนที่ ตนนิยมชมชอบ ซ่ึงกลุ่มคนเหล่านี้พร้อมเป็นหน่วยพิทักษ์หรือนักสืบทางโซเชียลแทน

พรรคการเมืองอื่นท่ีเห็นปรากฏการณ์ “คลื่น” แฟนคลับอย่าง First Time Voter ท่ีพร้อมปกป้องพรรคการเมืองที่เป็นแบบอย่างของพวกเขา พร้อมจะมา ใชส้ ทิ ธเิ ลอื กตง้ั เพอื่ ใหเ้ กดิ พลงั การเปลยี่ นแปลง เชน่ ตวั อยา่ งการเลอื กตง้ั ๒๕๖๒ พรรคอนาคตใหม่ ที่ได้จําานวนท่ีนั่ง ส.ส. ในสภามากถึง ๘๓ ท่ีน่ัง รวมท้ัง ส.ส. แบบแบง่ เขตและบyญ ชีรายชอ ทสี่ ามารถเอาชนะพรรคประชาธปิ ตั ย์พรรคเกา่ แก่ ท่ีสุดของไทยได้ ย่อมทําาให้พรรคการเมืองอื่นเกิดความกังวลว่ากลุ่ม First Time Voter มีผลทําาให้เกิดการเปลี่ยนแปลงได้จริง ซึ่งข้อดีของการมีแฟนคลับทางการ เมือง ทําาให้คนรุ่นใหม่สนใจเรื่องการเมืองมากข้ึน ส่งผลให้พรรคการเมืองต้อง รอบคอบในการเคลื่อนไหวหรือทําากิจกรรมทางการเมืองมากขึ้น ไม่ว่าผลท้าย ทสี่ดุแลว้พรรคการเมอืงใดจะไดเ้ปน็รฐับาลยอ่มเกดิความวติกกงัวลวา่กลมุ่First Time Voter ที่มาใช้สิทธิการเลือกตั้งอย่างล้นหลาม จะติดตามข่าวสารไปจนกว่า จะเข้าสภาโดยถูกจับตาผ่านสื่อตลอดเวลา

ผศ.ดร. ไพลิน ภู่จีนาพันธุ์ หัวหน้าสําานักวิชาการเมืองและการปกครอง ได้ ให้สัมภาษณ์ไว้ว่า เปรียบเทียบการเลือกตั้งไทยกับมาเลเซีย การเลือกตั้งไทย ครั้งน้ีเกิดการเลือกข้างของพรรคการเมืองที่ชัดเจนมากขึ้น กล่าวคือ มีการแบ่ง พรรคการเมืองออกเป็น ๓ ฝ่ายด้วยกัน คือพรรคการเมืองท่ีสนับสนุนฝ่าย พล.อ.ประยุทธ์ พรรคการเมืองฝ่ายประชาธิปไตย และพรรคการเมืองอิสระท่ีไม่ ไดส้ นบั สนนุ ฝา่ ยใด ประเทศมาเลเซยี กเ็ ชน่ กนั มกี ารเลอื กขา้ งอยา่ งชดั เจน ระหวา่ ง ฝ่ายข้ัวอําานาจเก่าท่ีนําาโดยมหาเธร์ โมฮัมหมัด อดีตนายกรัฐมนตรีมาเลเซีย และ ฝ่ายข้ัวอําานาจใหม่ ไซเอ็ด ซาดิก อีกทั้งยังเกิดปรากฎการณ์ที่คนรุ่นใหม่ออกมา ใช้สิทธิเลือกตั้งเป็นจําานวนมาก ซ่ึงประเทศมาเลเซียมีจําานวนของกลุ่มคนรุ่นใหม่ ที่มีสิทธิเลือกตั้งมากกว่าจําานวนของคนที่มีสิทธิเลือกตั้งกลุ่มคนสูงวัย ส่งผล ใหก้ ารเลอื กตงั้ ครง้ั ลา่ สดุ ฝา่ ยขวั้ อาํา นาจใหมช่ นะการเลอื กตงั้ ดว้ ยพลงั ของคนรนุ่ ใหม่ ในส่วนของประเทศไทยผลการเลือกตั้งวันที่ ๒๔ มีนาคม ๒๕๖๒ ท่ีผ่านมา นักศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่และมหาวิทยาลัยอ่ืน ๆ ออกมาใช้สิทธิในการ เลือกตั้งเป็นจําานวนมากจะเห็นได้ว่าเป็นกลุ่มคนรุ่นใหม่เช่นกัน อีกส่ิงท่ีสําาคัญ ในการเลือกตั้งครั้งนี้ คือการใช้ส่ือสังคมออนไลน์รวมไปถึงสื่อมวลชน โดยเป็น กลไกสําาคัญในการพยายามทําาให้เกิดการขับเคลื่อนพลังของคนรุ่นใหม่ เห็นได้ ว่าสังคมเป็นตัวกดดันและใช้ส่ือออนไลน์เป็นตัวขับเคล่ือนสังคม

ถึงแม้การเลือกต้ังจะผ่านไปแล้ว กลุ่มคนรุ่นใหม่ที่สนใจการเมืองเหล่านี้ก็ เลอื กใชส้ อ่ื โซเชยี ลมเี ดยี ในการตดิ ตามการเปลย่ี นแปลงเหตกุ ารณก์ ารเมอื งทเี่ กดิ ข้ึน เช่น การอภิปรายภายในสภาต่อไป และสิ่งที่คาดว่าจะเปลี่ยนแปลงหลังจาก การเลือกต้ัง คือการเติบโตของประชาธิปไตย อาจไม่ได้เติบโตในแง่ท่ีว่ามี การเมอื งทเี่ ขม้ แขง็ แตเ่ ปน็ การเตบิ โตทว่ี า่ สงั คมตอ้ งการอะไร ประชาชนสว่ นใหญ่ ท่ีได้เลือกต้ัง ได้ใช้สิทธิตามเสรีภาพอย่างที่ควรจะเป็น